O Αρης Χατζηστεφάνου ακολουθεί τα βήματα του Καζαντζάκη σε δυο ταξίδια που πραγματοποίησε στην Ιαπωνία, πριν και μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. H κάμερα «σχολιάζει» την εικόνα της σύγχρονης Ιαπωνίας και ολόκληρου του κόσμου, προσθέτοντας στιγμιότυπα από anime, video games και ιαπωνικά manga.
Το ταξίδι είναι σαν το κρασί,
και πίνεις και δεν μπορείς να μαντέψεις τι οράματα θα κατεβούν στο κεφάλι σου
Οι παλιοί «κουλήδες» αφήνουν τις χειράμαξες και ανεβαίνουν στα ποδήλατα της Uber-Eats και της διαμοιραστικής οικονομίας ενώ ιερόδουλες στέκονται στα ίδια πεζοδρόμια που κάποτε ενέπνευσαν τον σκηνοθέτη Φριτς Λανγκ στην ταινία Metropolis. Υπερδυνάμεις συγκρούονται για την κυριαρχία στην Ανατολική Ασία με φόντο – τότε όπως και τώρα – μια πανδημία, η οποία το 1957 στοίχισε τη ζωή του Νίκου Καζαντζάκη.
Γιάννης Αγγελάκας
Αφήγηση
ολια λαζαριδου
ΑφήγησηΜα μέσα μου δούλευε κρυφά μια πείνα, μια δίψα, μια ράτσα βάρβαρη,
που δεν είχε ακόμα μπουχτίσει τον κόσμο.
Τα σωθικά μου ήταν γιομάτα αίμα και λάσπη και λαχτάρα.
Νίκος Καζαντζάκης
Κι αν δε θέλει η Ευρώπη;Αν δε θέλει η Αμερική;Αν δεν τις συμφέρει να λευτερωθεί η Ασία;Τότε; Πόλεμος;Σώπασε η κοπέλα.Σήκωσε το κεφάλι ήσυχα κι είπε:«Πόλεμος». |
Ανατρίχιασα.Όλη η φάμπρικα μου φάνηκεσα να περεχύθηκε με αίμα. |
Βαριά δουλειά που εξευτελίζει τον άνθρωπο– και κείνον που τραβάει και κείνον που τραβιέται |
Στέκεται ο Βούδας, κοιτάζει τους παπάδες του και χαμογελάει.Ξέρει, όλα είναι πλάνη, φαντασμαγορία των αισθήσεων |
Σε μια βιτρίνα φωτισμένη, μακρουλή σα φέρετρο, κείτουνται οι φωτογραφίες των γυναικών του σπιτιού |
Πόσες χώρες ονειρέυονταν τη δημοκρατία χύνοντας το αίμα τους στο πλευρό της Αμερικής και όχι σηκώνοντας πόλεμο εναντίον της. |
Σχεδιασμός αφίσας: Λουίζα Καραγεωργίου
Ένα ντοκιμαντέρ για τον Καζαντζάκη της δεκαετίας του ’30 αποτελεί από μόνο του μια ωρολογιακή βόμβα, η οποία κανένας δεν θέλει να σκάσει στα χέρια του. Πώς να παρουσιάσεις έναν άνθρωπο που τότε δήλωνε «γοητευμένος από το πρόσωπο του Φράνκο» και σημείωνε πως «ο Μουσολίνι είναι, ίσως, πολύ μεγαλύτερος απ΄ό,τι ωστόρα συνηθίσαμε να θαρρούμε». Τον ίδιο, όμως, άνθρωπο που θα γράψει πως τέσσερα στάθηκαν τ’ αποφασιστικά σκαλοπάτια στο ανηφόρισμά του: «Χριστός, Βούδας, Λένιν, Οδυσσέας».
Ίσως ο καλύτερος τρόπος είναι να τον αφήσεις να διηγηθεί μόνος του την ιστορία του. Να «εκτεθεί» πολιτικά αλλά και να εκθέσει, όχι μόνο τη μυθοπλαστική ιδιοφυία του, αλλά και τις δημοσιογραφικές ικανότητές του. Το ντοκιμαντέρ αυτό, στηριγμένο στο βιβλίο του «Ταξιδεύοντας: Ιαπωνία Κίνα», ισορροπεί σε αυτήν ακριβώς τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στον μύθο και το ρεπορτάζ. Για περίπου έναν χρόνο ακολουθήσαμε τα βήματα του Νίκου Καζαντζάκη στα δύο μεγάλα ταξίδια του στην Ιαπωνία, το 1935 και το 1957. Καταγράψαμε τα μνημεία που γνώρισε και έμειναν αναλλοίωτα στον χρόνο και τον πόλεμο, αλλά και τις πόλεις και τις γειτονιές που άλλαξαν με θεαματικό τρόπο. Τον φανταστήκαμε να κατευθύνεται προς τους οίκους ανοχής της συνοικίας Γιοσιβάρα, καθισμένο όχι σε μια «ρικσά» αλλά σε ένα Uber. Τον είδαμε να προβλέπει τη μετατόπιση της διεθνούς γεωπολιτικής σκακιέρας προς την Ανατολική Ασία αλλά και να αποσιωπά την άνοδο του φασισμού που γιγαντωνόταν μπροστά στα μάτια του. Να εγκαταλείπει τον βουδισμό για χάρη του Έπαφου (του θεού της αφής), αλλά να μην βρίσκει ποτέ τον υλισμό.
Ή όπως έγραψε γι’ αυτόν ο Βάρναλης: «γιατί κι αν είναι το έργο του μάλλον αρνητικό, έχει δυο μεγάλα προτερήματα, που το σώζουν από κάθε χαλασμό: την ελευθερία της συνείδησης και την περηφάνια της ελευθερίας».
Άρης Χατζηστεφάνου
ΑΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ
Σκηνοθεσία
Αρης Τριανταφυλλου
Μοντάζ
Rsn
Original music
θανος τσαντας
Post Production